Στο βιβλίο αυτό επιβεβαιώνεται αυτό που πολλοί υποψιαζόμασταν, ότι την «ανεξάρτητη» Κύπρο κυβερνούν τα τελευταία 63 χρόνια αδύναμοι και εξαρτώμενοι χαρακτήρες που επιδίδονται σε μικροπολιτική στο εσωτερικό, ενώ καταντούν έρμαια των τουρκικών βλέψεων και των διεθνών συμφερόντων (ακριβώς λόγω αδυναμίας χαρακτήρα), με μοναδική διέξοδο τους την παράδοση της σκυτάλης στον επόμενο.

Στο βιβλίο του Κ. Χατζηκωστή γράφονται αρκετές αλήθειες για τους 7 που κάθισαν στον προεδρικό θώκο, από τον Μακάριο μέχρι τον Αναστασιάδη. Παρατίθενται συνομιλίες που είχε ο συγγραφέας με τον εκάστοτε πρόεδρο και εκτενής περιγραφή των εισηγήσεων του, με έμφαση στο κυπριακό.

Η θέση του ως δημοσιογράφος και ιδιοκτήτης του συγκροτήματος ΔΙΑΣ του επέτρεπε όχι μόνο να ασκεί κριτική αλλά και να επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τις αποφάσεις των προέδρων. (Σε αυτό ίσως να βοήθησε και ο τεκτονισμός…)

Τα συμπεράσματα που εξάγονται και συνθέτουν το κάθε προεδρικό πορτραίτο είναι αντικειμενικά αφού παρουσιάζουν την αποτελεσματικότητα τους στις διάφορες πτυχές της διακυβέρνησης, τις μοιραίες αποφάσεις που πάρθηκαν, την επιλογή των συνεργατών και προσωπικά τους χαρακτηριστικά βασιζόμενα σε προσωπικά βιώματα.

O συγγραφέας αναφέρει επίσης ότι ο ίδιος και ο γιος του παρουσίασαν σχετική μελέτη όπου εισηγήθηκαν και προέτρεψαν την κυβέρνηση Αναστασιάδη να προβεί σε Lock Down μετά το ξέσπασμα της υγειονομικής κρίσης, κάτι που εφαρμόστηκε την επόμενη μέρα στις 16 Μαρτίου 2020. «Και εμείς του υποβάλαμε ότι αποφασιστικά έστω και λίγο καθυστερημένα με το Lock Down που τόλμησε να επιβάλει, σώθηκε η Κύπρος». (!…!)

Στο τέλος του βιβλίου παρατίθενται, ανάμεσα σε άλλα, η έκθεση Νιχάτ Ερίμ του Νοέμβρη του 1956 όπου αξιολογείται η πρόταση της διπλής αυτοδιάθεσης (Ελλήνων και Τούρκων της Κύπρου) δηλαδή η διχοτόμηση. Παρατίθεται επίσης η ομιλία του Μακαρίου στο ΣΑ των Ηνωμένων Εθνών στις 19 Ιουλίου 1974 όπου χρησιμοποιήθηκε ο όρος «εισβολή» στην περιγραφή του πραξικοπήματος, και η επιστολή Αναστασιάδη στις 21 Απριλίου του 2004 προς τον τότε Πρόεδρο του Ευρωκοινοβουλίου Πατ Κοξ όπου γίνεται επίσημη καταγγελία για τον Τάσσο Παπαδόπουλο σε σχέση με την οργάνωση του δημοψηφίσματος κάτω από «αντιδημοκρατικές, απαράδεκτες και μεροληπτικές» συνθήκες.

Πιο κάτω κάποια αποσπάσματα που μου έκαναν εντύπωση:

Για τον Μακάριο

«Ο Μακάριος, ενώ το πρωί ήταν κεφάτος και ένιωθε καλά με την απόφαση του να απομακρύνει τον επικίνδυνο Γιωρκάτζη και να βρει τον κατάλληλο διάδοχο του, τώρα έμοιαζε να έχει χάσει την γη κάτω από τα πόδια του. Παρουσίαζε μια θλιβερή εικόνα που απέπνεε αδυναμία, φοβία και ανασφάλεια.»

«Ο Μακάριος είχε αναδειχθεί από τους θαυμαστές του σε είδωλο. Όποιος τολμούσε να προσεγγίσει επικριτικά τις παραλήψεις του, δεχόταν τα βέλη της πολιτικής «φρουράς» του που ελλόχευε στη ζούγκλα του κυπριακού πολιτικού γίγνεσθαι. Η μακαριολατρεία εξελισσόταν σε μια μορφή θρησκείας που επέβαλλε την πίστη δίχως έρευνα και απέρριπτε με οργή κάθε αμφισβήτηση του δόγματος της.»

Για Κληρίδη

«…Είχε επίσης μια άλλη ιδιαίτερη αδυναμία, την οποία ο ίδιος θεωρούσε μεγάλη πολιτική αρετή και ήταν ολοφάνερο ότι την γλεντούσε! Σπάνια έλεγε όλη την αλήθεια ή έστω την μισή. (…) Η κύρια γλώσσα στην οποία εκφραζόταν άριστα ήταν τα αγγλικά. Αντίθετα τα ελληνικά του ήταν φτωχά και δεν κατάφερνε να εκφραστεί καλά ούτε στον γραπτό ούτε στον προφορικό λόγο. (…) Στο πλαίσιο αυτό περιφρονούσε τους Έλληνες και τις συνήθειες τους. Όταν επρόκειτο για την λειτουργία της ελληνικής παιδείας, τη χλεύαζε με τον αγγλικό όρο Greek immaturity. (…) Μια άλλη αδυναμία του ήταν η απροθυμία του να μελετά βιβλία ή να παρακολουθεί τις εφημερίδες. Μέχρι και αυτό το τελευταίο το είχε αναθέσει στον Κούρο…»

Για Αναστασιάδη

«Στο σημείο αυτό αναφέρθηκα στην Έκθεση του Νιχάτ Ερίμ. την έβγαλα από έναν φάκελο που είχα σκοπίμως μαζί μου. Ρώτησα τον Πρόεδρο αν την είχε αναγνωρίσει ή αν γνώριζε την ύπαρξη και την αξία της. Η απάντηση του ήταν αρνητική. «Δεν την γνωρίζω και δεν την έχω διαβάσει».

(Αναστασιάδης) «Ο Μιτσοτάκης μου ανέφερε ότι μία από τις εισηγήσεις του για βελτίωση των σχέσεων Ελλάδας – Τουρκίας ήταν και η παράκαμψη της Κύπρου από την κατασκευή του Αγωγού Φυσικού Αερίου από την Ανατολική Μεσόγειο προς την Τουρκία και από εκεί προς Ελλάδα και Ευρώπη»

«Θα ήθελα να σημειώσω εδώ ότι πράγματι ο Αναστασιάδης υιοθέτησε την σκέψη για επάνοδο στο Ζυριχικό Σύνταγμα. Στις 25 αυγούστου 2021 κάλεσε τους Τουρκοκύπριους να επιστρέψουν στην Κυπριακή Δημοκρατία με βάση τις διατάξεις του συντάγματος του 1960. Ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος ήδη δήλωσε, σχετικώς, ότι η πρόταση αυτή του Αναστασιάδη βρίσκεται στο τραπέζι, αλλά έμεινε και ξεχάστηκε στο τραπέζι…»

(Αναστασιάδης) «Σκέφτομαι πολύ σοβαρά να προτείνω επιστροφή πολύ περισσότερου εδάφους και να αναγνωρίσουμε το Τουρκοκυπριακό Κράτος. Να τελειώνουμε. Να λύσουμε και το πρόβλημα του Ταμείου των Αποζημιώσεων. Να οργανώσουμε και μια Κοινή Εταιρεία για πετρέλαιο και αέριο και εκείνοι από εκεί και εμείς από εδώ. Αν η Τουρκία θέλει, ας εγγυηθεί το Τουρκοκυπριακό Κρατίδιο.» (…)

Αλέξης Μακρίδης